تأثیر آموزش به روش نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری

 چکیده  پیش‌زمینه و هدف: پرورش مهارت‌های فکری دانشجویان همیشه مسئله پیچیده‌ای در آموزش بوده و امروزه حالت جدی‌تری به خود گرفته است. روش‌های متداول آموزشی ازجمله سخنرانی که به‌عنوان روش غالب در نظام آموزش عالی به کار می‌رود، سبب گسترش سبک انفعالی می‌شود که مطابق آن تفکر انتقادی به معنای واقعی نادیده گرفته می‌شود. این مطالعه به‌منظور بررسی تأثیر آموزش به روش نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری انجام شد.  مواد و روش‌ها: در یک مطالعه نیمه تجربی با طرح دو گروهی قبل- بعد آموزش، 40 نفر از دانشجویان ترم سوم پرستاری با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص داده شدند. دانشجویان گروه مداخله به مدت شش جلسه دوساعته و گروه کنترل پنج جلسه دوساعته به ترتیب تحت آموزش با روش نقشه مفهومی و روش مرسوم و سنتی قرار گرفتند. تفکر انتقادی با استفاده از پرسشنامه مهارت‌های تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) قبل و بعد از مداخله در دو گروه بررسی شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 19 SPSS صورت گرفت.آمار توصیفی و نیز آزمون‌های آماری تی زوج و مستقل به کار گرفته شد.  یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از آموزش به روش نقشه مفهومی، سبب افزایش معنادار میانگین نمرات پس‌آزمون در گروه مداخله نسبت به پیش‌آزمون شده است (001/0P=). میانگین نمرات تمامی ابعاد تفکر انتقادی در گروه مداخله به‌جز حیطه‌های ارزشیابی و استدلال استقرایی نسبت به گروه کنترل پس از استفاده از نقشه مفهومی به‌طور معناداری افزایش یافته بود و این در حالی است که گروه کنترل فقط در دو حیطه ارزشیابی (004/0P=) و استدلال استقرایی (003/0P=) توانست معناداری آماری را به خود اختصاص دهد.  بحث و نتیجه‌گیری: بکار گیری روش‌های آموزشی فعال ازجمله روش نقشه مفهومی می‌تواند باعث ارتقای مهارت‌های تفکر انتقادی به ‌عنوان یک اصل اساسی، در دانشجویان گردد.  کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی، مهارت‌های تفکر انتقادی، آموزش پرستاری  مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دوازدهم، شماره پنجم، پی‌درپی 58، مرداد 1393، ص 385-379  آدرس مکاتبه: دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، تلفن: 2754961-0441  Email: [email protected]